W dniu 24 lutego 2022 r. obudziliśmy się w zupełnie nowej rzeczywistości. Inwazja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę oraz sankcję nałożone na Rosję przez kraje europejskie i Stany Zjednoczone Ameryki Północnej doprowadziły do znacznego wzrostu cen m.in. paliw płynnych.
Do naszej Kancelarii zwrócili się przedsiębiorcy z branży transportowej, którzy w trzecim kwartale 2021 r. zawarli umowy o świadczenie usług w trybie zamówień publicznych. W obecnej sytuacji realizacja umów na warunkach cenowych określonych pod koniec 2021 r. wiąże się z powstaniem rażącej straty po stronie Wykonawcy. Należy jednocześnie podkreślić, że w większości przypadków umowy zawierane z Zamawiającym, w trybie zamówień publicznych, nie zawierały regulacji umożliwiających reakcję stron na dynamikę cen surowców czy też pojawieniem się problemów logistycznych m.in. związanych z odpływem pracowników ukraińskich. Ponadto umowy zawierały elementy zabezpieczające Zamawiających przed przedterminowym rozwiązaniem umowy w postaci kar umownych.
Czy w takiej sytuacji Wykonawcy zobowiązani będą do realizacji niekorzystnych dla nich kontraktów? - w naszej ocenie, nie ...
Nasza kancelaria podjęła próbę renegocjacji warunków umownych działając w oparciu o przepisy ogólne kodeksu cywilnego, tj.: art. 357.1. kc. Zgodnie z treścią wskazanego przepisu, jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej stronie rażącą stratą, czego nie można było przewidzieć przy zawarciu umowy (…), zgodnie z zasadami współżycia społecznego, można oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Uznaje się, iż nadzwyczajną zmianą stosunków jest działanie tzw. siły wyższej rozumianej jako zdarzenie zewnętrzne, niemożliwe do przewidzenia, którego skutkom nie można było zapobiec. Wskazana regulacja znajduje więc zastosowanie wówczas, gdy pewne zjawiska wywołują taką zmianę stosunków, która nie mieści się w granicach zwykłego ryzyka kontraktowego.
Należy więc uznać, iż wybuch wojny w Ukrainie stanowi nadzwyczajną zmianę stosunków powodującą, iż dalsze realizowanie kontraktu na warunków określonych w umowie, będzie wiązało się z rażącą stratą po stronie Wykonawcy. Znaczny wzrost cen paliw płynnych spowodowało wzrost kosztów realizacji kontraktu. W przypadku usług transportowych cena paliwa stanowi ok. 75% wartości ceny ofertowej. Powyższe powoduje, że dalsza realizacja przedmiotu umowy według cen ofertowych będzie wiązała się z generowaniem rażącej straty.
Wybuch wojny w Ukrainie, w ocenie Wykonawcy, w ocenie naszej kancelarii, należy rozpatrywać w kategoriach nadzwyczajnych okolicznościach i siły wyższej. Nikt, w momencie podpisywania umowy, nie wiedział i nie miał możliwości przewidzenia agresji ze strony Rosji. Tym samym spełnione zostały przesłanki do podjęcia pomiędzy stronami negocjacji w zakresie zmiany ceny kontraktowej.
W przypadku odmowy uwzględnienia wniosku o zmianę ceny za świadczenie usług, w mojej ocenie można rozpatrywać jako uzasadnienie do rozwiązanie umowy z przyczyn niezależnych od Wykonawcy. Wówczas Wykonawca zyskuje pewność, iż nie zostanie obciążony ewentualnymi karami umownymi.
Negocjacje jakie podjęliśmy z Zamawiającym doprowadziły do czasowej zmiany stawek za świadczenie usług transportowych dopasowanych do aktualnej ceny paliw płynnych.
Komentarze
Prześlij komentarz